Ο Άλφρεντ Νόμπελ (1833-1896), Σουηδός χημικός, μηχανικός και εφευρέτης, είναι περισσότερο γνωστός για την ίδρυση των περίφημων Βραβείων Νόμπελ, τα οποία απονέμονται ετησίως σε όσους συμβάλλουν σημαντικά στις επιστήμες, τη λογοτεχνία και την ειρήνη. Ωστόσο, η ζωή και το έργο του Νόμπελ ήταν πολυδιάστατα και το έτος 1863 αποτέλεσε ορόσημο στην καριέρα του, καθώς τότε έκανε μια από τις πιο σημαντικές του ανακαλύψεις.
Η Ανακάλυψη της Νιτρογλυκερίνης
Το 1863, ο Άλφρεντ Νόμπελ άρχισε να πειραματίζεται με την νιτρογλυκερίνη, μια εξαιρετικά εκρηκτική ουσία που είχε ανακαλυφθεί από τον Ιταλό χημικό Ασκάνο Σομπρέρο το 1847. Η νιτρογλυκερίνη είχε μεγάλη δυνατότητα ως εκρηκτικό, αλλά ήταν πολύ ασταθής και επικίνδυνη στη χρήση. Ο Νόμπελ αφιέρωσε πολλά χρόνια για να βρει έναν τρόπο να τη σταθεροποιήσει και να την κάνει ασφαλέστερη.
Στο εργαστήριό του, πειραματιζόταν διαρκώς με διάφορες μεθόδους, και το 1867 κατάφερε να εφεύρει την δυναμίτιδα, έναν συνδυασμό νιτρογλυκερίνης και αδρανών υλικών που ήταν πολύ πιο ασφαλής στη χρήση. Ωστόσο, τα θεμέλια για αυτήν την εφεύρεση τέθηκαν το 1863, όταν άρχισε να πειραματίζεται με τη νιτρογλυκερίνη.
Η Δυναμίτιδα και οι Επιπτώσεις της
Η εφεύρεση της δυναμίτιδας από τον Νόμπελ έφερε επανάσταση στη βιομηχανία εξόρυξης, τις κατασκευές και την πολεμική τεχνολογία, καθώς επέτρεψε τον ασφαλέστερο χειρισμό των εκρηκτικών και την αύξηση της αποτελεσματικότητας στις εκρήξεις. Ωστόσο, παρά τα τεχνολογικά οφέλη της δυναμίτιδας, η χρήση της σε πολεμικές επιχειρήσεις προκαλούσε μεγάλες ανησυχίες στον Νόμπελ, ο οποίος φοβόταν τις αρνητικές συνέπειες της εφεύρεσής του.
Η Κληρονομιά του Άλφρεντ Νόμπελ
Ο Άλφρεντ Νόμπελ έγινε εξαιρετικά πλούσιος από τις ευρεσιτεχνίες του, αλλά η φήμη του ως «έμπορος του θανάτου» λόγω των εκρηκτικών του τον βασάνιζε. Αυτός ο προβληματισμός ήταν που τον οδήγησε, λίγο πριν το θάνατό του, να συντάξει μια διαθήκη το 1895, σύμφωνα με την οποία το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του θα χρησιμοποιούνταν για την απονομή των περίφημων Βραβείων Νόμπελ. Τα βραβεία αυτά τιμούν ανθρώπους και οργανισμούς που συμβάλλουν στην προαγωγή της επιστήμης, της λογοτεχνίας και της ειρήνης, με σκοπό να προωθηθεί η ανθρωπότητα.
Το 1863 σηματοδοτεί την αρχή της αποφασιστικής πορείας του Άλφρεντ Νόμπελ προς τη δημιουργία μιας εφεύρεσης που θα άλλαζε τον κόσμο – τη δυναμίτιδα. Παρόλο που η εφεύρεση αυτή είχε πολλές θετικές εφαρμογές, ο ίδιος ο Νόμπελ αναγνώρισε τις καταστροφικές της δυνατότητες. Η αντίφαση ανάμεσα στην εφεύρεση και την ηθική του τού άφησε μια έντονη κληρονομιά που κορυφώθηκε με τη δημιουργία των βραβείων Νόμπελ, τα οποία τιμούν την ειρήνη και την πρόοδο της ανθρωπότητας.