Η Μάχη της Αμφιλοχίας, η οποία διεξήχθη στις 12 και 13 Ιουλίου 1944, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες τακτικές επιχειρήσεις του ΕΛΑΣ κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα. Στη μάχη αυτή, περίπου 1.400 μαχητές της 7ης Ταξιαρχίας του ΕΛΑΣ αναμετρήθηκαν με 1.200 καλά οχυρωμένους Γερμανούς στρατιώτες της 104ης Μεραρχίας Ορεινών Κυνηγών και δυνάμεις της τοπικής Χωροφυλακής.
Η επιχείρηση ξεκίνησε το βράδυ της 12ης Ιουλίου με την κατάληψη των γερμανικών φυλακίων στα όρια της πόλης. Η κύρια επίθεση για την κατάληψη της πόλης ξεκίνησε τα μεσάνυχτα και οι μάχες συνεχίστηκαν μέχρι το μεσημέρι της επόμενης ημέρας. Οι αντάρτες πυρπόλησαν το κτήριο της Χωροφυλακής όταν δέχτηκαν πυροβολισμούς από αυτό, παρά την προηγούμενη συμφωνία μη συμμετοχής των χωροφυλάκων στη μάχη.
Το ξημέρωμα, οι ενισχυτικές δυνάμεις του ΕΛΑΣ άρχισαν να εμπλέκονται στη μάχη, κλίνοντας την πλάστιγγα υπέρ τους. Ωστόσο, οι αντάρτες αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν χωρίς να εκκαθαρίσουν πλήρως την πόλη, καθώς κατέφθασαν γερμανικές ενισχύσεις από την ξηρά και τη θάλασσα.
Οι απώλειες ήταν σημαντικές και για τις δύο πλευρές. Πάνω από 250 Γερμανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν, μαζί με Ιταλούς και Έλληνες συνεργάτες, ενώ οι απώλειες του ΕΛΑΣ ανήλθαν σε περίπου 100 μαχητές. Η μάχη είχε τεράστια συμβολική και στρατηγική σημασία, προστατεύοντας άλλες αντιστασιακές ομάδες και αποδεικνύοντας τη δύναμη και την αποφασιστικότητα του ελληνικού αντάρτικου.
Η Μάχη της Αμφιλοχίας παραμένει μία από τις λαμπρότερες σελίδες της Ελληνικής Αντίστασης, ένα παράδειγμα θάρρους και θυσίας που τιμάται μέχρι σήμερα.