Στις 10 Οκτωβρίου 1908, το **Παρθεναγωγείο του Βόλου** άνοιξε τις πόρτες του, θέτοντας νέα δεδομένα στην εκπαίδευση των κοριτσιών στην Ελλάδα. Υπό τη διεύθυνση του **Αλέξανδρου Δελμούζου**, το Παρθεναγωγείο έφερε επαναστατικές μεθόδους στην παιδαγωγική και αποτέλεσε σημαντικό σημείο αναφοράς στην ιστορία της ελληνικής εκπαίδευσης.
Η Ίδρυση και οι Πρωτοπόροι του Σχολείου
Η ίδρυση του Παρθεναγωγείου προήλθε από την εισήγηση του γιατρού και διανοούμενου **Δημήτρη Σαράτση**, ο οποίος παρουσίασε την ανάγκη για ένα σχολείο θηλέων Μέσης Εκπαίδευσης, με στόχο να δημιουργήσει μορφωμένες και δυναμικές γυναίκες. Η πρόταση αυτή βρήκε την υποστήριξη του Δήμου Παγασών και την ίδια χρονιά το σχολείο ξεκίνησε να λειτουργεί.
Παιδαγωγικές Μεταρρυθμίσεις
Το σχολείο υπήρξε κέντρο πειραματισμού νέων μεθόδων διδασκαλίας, ακολουθώντας τις μεταρρυθμιστικές τάσεις της εποχής. Οι διδασκαλίες επικεντρώνονταν στην ανάπτυξη κριτικής σκέψης και στην ενθάρρυνση της ανεξαρτησίας των μαθητριών, σε αντίθεση με την παραδοσιακή διδασκαλία. Οι καθηγητές, όπως η **Πηνελόπη Χριστάκου**, δίδασκαν χωρίς να δίνουν έμφαση σε θρησκευτικές πρακτικές, κάτι που προκάλεσε αντιδράσεις από την Εκκλησία.
Οι Αντιδράσεις και η Δίκη των Αθεϊκών
Από την αρχή, το Παρθεναγωγείο προκάλεσε αντιδράσεις σε τμήματα της τοπικής κοινωνίας και της Εκκλησίας. Το 1911, η ένταση κορυφώθηκε με την επίσκεψη του μητροπολίτη **Γερμανού Μαυρομάτη**, ο οποίος ενοχλήθηκε από την απουσία πρωινής προσευχής και κατηγόρησε το σχολείο για προώθηση “αθεϊκών” ιδεών. Αυτή η αντιπαράθεση οδήγησε στη γνωστή **Δίκη των Αθεϊκών** στο Ναύπλιο, όπου οι διδάσκοντες του Παρθεναγωγείου κατηγορήθηκαν για αθεΐα και προδοσία των ηθικών αξιών της κοινωνίας.
Η Κληρονομιά του Παρθεναγωγείου
Παρά την σύντομη διάρκεια λειτουργίας του (1908-1911), το Παρθεναγωγείο του Βόλου άφησε βαθιά κληρονομιά στην εκπαίδευση και θεωρείται σημαντικό βήμα στην εξέλιξη της εκπαίδευσης των γυναικών στην Ελλάδα. Οι ιδέες του Δελμούζου και η σύνδεση του Παρθεναγωγείου με το εργατικό κίνημα της πόλης, έδωσαν ώθηση σε μετέπειτα παιδαγωγικές μεταρρυθμίσεις.
Το Παρθεναγωγείο Βόλου υπήρξε ένα πρότυπο εκπαιδευτικό ίδρυμα, που αμφισβήτησε τα καθιερωμένα κοινωνικά πρότυπα και έθεσε τις βάσεις για τον εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Παρά τις αντιδράσεις, η συμβολή του στην προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών στην εκπαίδευση ήταν ανεκτίμητη.